30
juli
2013
|
02:00
Europe/Brussels

125 jaar geleden maakte Bertha Benz de eerste langeafstandsrit ooit met een automobiel

125 jaar geleden maakte Bertha Benz de eerste langeafstandsrit ooit met een automobiel

Brussel – Op 1 augustus 1888, heel vroeg in de ochtend, maakte een zeer vastberaden dame zich klaar voor een avontuur dat de loop van de geschiedenis zou veranderen: Bertha Benz, vrouw van Carl Benz, de uitvinder van de automobiel, vertrok voor de eerste langeafstandsrit ooit in de automobielgeschiedenis. Ze deed dat in een Benz Patent-Motorwagen Type III, samen met haar twee zonen.

De reis ging van Mannheim naar Pforzheim, waar Bertha Benz geboren was. De 106 kilometer lange reis was een avontuur vol onzekerheid en uitdagingen die van het pionierstrio heel wat moed vergde. Het avontuur bleek echter de moeite waard: de Patent-Motorwagen bewees ook voor lange ritten perfect geschikt en flexibel te zijn.

Van 2 tot en met 4 augustus 2013 herdenkt het Mercedes-Benz Museum de 125e verjaardag van deze heroïsche rit met de zogenaamde ‘Bertha Benz Days’. Drie dagen lang worden de spots gericht op dit pioniersgebeuren in de automobielwereld, met rondleidingen, zowel voor kinderen als voor volwassenen, onder begeleiding van gidsen in klederdracht uit die tijd. Op zondag 4 augustus 2013 is de toegang vrij. Het programma dat speciaal voor deze dag werd samengesteld omvat onder meer taxiritjes met een replica van de Benz Patent-Motorwagen en een verteluurtje met Jutta Benz, achterkleindochter van Bertha Benz.

Van 9 tot en met 11 augustus 2013 vindt daarnaast een herinneringsrit plaats van Mannheim naar Pforzheim, om de eerste langeafstandsrit met een automobiel ooit te herdenken. De rit wordt georganiseerd door de ASC-club van classic car-liefhebbers en het Dr. Carl Benz-automuseum in de stad Ladenburg. De langeafstandsrit is nu veeleer een historische rondrit die wordt georganiseerd als een regelmatigheidsrit voor vintage cars. De terugrit naar Mannheim volgt ook de route die in 1988 werd genomen.

Geheime testrit

De rit naar Pforzheim leverde indrukwekkende staaltjes op van de mogelijkheden van de Patent-Motorwagen, en toch wilde Bertha Benz haar man Carl aanmoedigen om zijn ingenieuze uitvinding met nog meer vertrouwen bekendheid te geven. De briljante ingenieur Carl Benz had in januari 1886 een patentaanvraag ingediend voor de Motorwagen die hij in 1985 uitgevonden had en die sindsdien was geëvolueerd naar Type III. Hij moest echter nog bewijzen dat zijn automobiel betrouwbaar was en ook lange afstanden kon afleggen. Met haar langeafstandsrit zorgde Bertha Benz snel voor die noodzakelijke bewijzen.

Mevrouw Benz, moeder van vier kinderen, vertelde haar echtgenoot niets van haar bedoelingen om naar haar geboortestad Pforzheim te rijden om haar familie te bezoeken met haar zonen Eugen en Richard. Haar plan kreeg concreet vorm toen de schoolvakantie begon en op een ochtend, heel vroeg, haalden haar zonen de jongste versie van de Patent-Motorwagen uit het atelier zonder dat Carl Benz ook maar iets vermoedde.

De eerste meters duwden ze de driewielige automobiel, aangezien ze de viertaktmotor van 2,5 pk (1,8 kW) met één cilinder niet wilden starten voordat ze buiten gehoorsafstand van hun huis waren, om de uitvinder niet uit zijn slaap te halen. Toen Carl Benz een tijdje later de keuken binnenliep vond hij een boodschap waarin stond dat ze vertrokken waren voor een rit naar Pforzheim.

Een testrit voor de automobiel en de wegeninfrastructuur

Wat bedoeld was gebeurde: de rit bleek een zeer succesvolle testrit voor de automobiel te zijn: Bertha Benz leverde het sluitende bewijs dat de Patent-Motorwagen in principe geschikt was als vervoermiddel en bovendien kon ze haar echtgenoot een aantal belangrijke bevindingen en aanwijzingen geven voor de verdere ontwikkeling van de automobiel. Zo stelde zij bijvoorbeeld voor een bijkomende korte versnelling toe te voegen aan de tweeversnellings-transmissie die tot dan toe werd gebruikt, voor het oprijden van hellingen. En ze vroeg ook betere remmen.

Tegelijkertijd verrichtte Bertha Benz ook pionierswerk als het erop aankwam de noodzakelijke elementen te bepalen voor het uitbouwen van een infrastructuursysteem voor motorvoertuigen. In de toekomst zouden de voertuigen op de baan bijvoorbeeld tankstations nodig hebben – de vlekkenverwijderaar ‘ligroïen’, een soort benzine die verkrijgbaar was in de apotheek, voor de eerste langeafstandsreis, bijvoorbeeld in het Duitse Wiesloch. Op die manier werd de plaatselijke apotheek in Wiesloch het eerste tankstation ter wereld. Autosnelwegen zouden ook met wegwijzers uitgerust moeten worden – Bertha Benz had voorzichtig haar weg moeten zoeken van de ene plaats die ze kende naar de andere.

Onze automobielpionier en haar zonen waren handig genoeg om kleine mankementjes te verhelpen. Zo gebruikten ze bijvoorbeeld haar hoedenspeld om een dichtgeslibde brandstofleiding vrij te maken. Grote herstellingen waren niet nodig, al besliste het ondernemende trio onderweg om de houten remblokken steviger te maken door aan een schoenmaker te vragen lederen lapjes op de blokjes vast te nagelen, die op die manier dienst deden als ‘remkussentjes’.

Het gezinnetje hield Carl Benz op de hoogte van de voortgang van de reis door hem onderweg een aantal telegrammen te sturen. De rit van Mannheim naar Pforzheim en terug was niet alleen voor zijn Patent-Motorwagen een keerpunt, maar simpelweg voor de toekomst van de automobiel in het algemeen. Van 1886 tot 1894 werden van de Benz Patent-Motorwagen zo'n 25 modellen geproduceerd, met verschillende motoren en daarmee was dit de eerste automobiel ter wereld die in serie gefabriceerd en verkocht werd.

De herinnering aan de eerste langeafstandsrit per wagen ooit wordt in stand gehouden door een hele reeks uitzonderlijke evenementen. In 1963 bijvoorbeeld, precies 75 jaar na die gedurfde rit, werd de ‘Bertha Benz Drive’ ingehuldigd op de route van Mannheim naar Pforzheim, als een regelmatigheidsrit voor classic cars.

De Patent-Motorwagen

Carl Benz onthulde zijn Patent-Motorwagen, de eerste automobiel ter wereld, in 1886. Tegen 1894 waren er in totaal 25 van gebouwd, met een motorvermogen dat varieerde tussen 1,5 en 3 pk (1,1-2,2 kW). De originele Patent-Motorwagen was de Type I. Hij had wielen met stalen spaken en andere designkenmerken die geïnspireerd waren op de topfietsenbouw uit die tijd. De aangepaste Type II was oorspronkelijk ook als driewieler gebouwd maar werd nadien als experiment getransformeerd tot vierwieler. Dit voertuig, waarop onder meer ook een besturing met dubbele kruiskoppeling werd getest, betekende opnieuw een belangrijke stap in de evolutie naar de auto die wij kennen. Vermoedelijk werd hiervan echter slechts één exemplaar gebouwd. De type III ten slotte was de eerste automobiel die in kleine aantallen werd verkocht en daarmee is dit de eerste seriewagen. In het begin had Carl Benz het niet gemakkelijk om zijn Patent-Motorwagen aan de man te brengen, tot de Fransman Emile Roger uit Parijs de zaak overnam als enige vertegenwoordiger voor Benz-voertuigen en -motoren in Frankrijk.

De enige nog overblijvende Patent-Motorwagen Type III heeft via Emile Roger zijn weg gevonden naar Engeland, zo staat te lezen op een badge op de wagen zelf. Een aantal details doen vermoeden dat dit de wagen zou kunnen zijn waarmee Bertha haar langeafstandsrit naar Pforzheim maakte. Het is de oudste Benz Patent-Motorwagen die in originele staat bewaard gebleven is en daarmee is dit de oudste nog bestaande originele Benz-automobiel. Tegenwoordig is het voertuig eigendom van het London Science Museum en momenteel wordt de wagen tentoongesteld in het Dr. Carl Benz Museum in Ladenburg.

Technische gegevens: Benz Patent-Motorwagen Type III

Carrosserie: open voertuig met drie wielen
Motor: ééncilinder-viertaktmotor Cilinderinhoud: 1.660 cc
Vermogen: 2,5 pk (1,8 kW) bij 500 tpm Carburator: Benz oppervlakcarburator
Kleppen: automatische inlaatklep, gecontroleerde uitlaatklep Koeling: koeling door verdamping water/thermosifon
Smering: druppelsmeerbuis en smeerbuis Ontsteking: elektrische hoogspanningsbuzzer
Brandstoftank: 4,5 liter in de carburator Starter: door het vliegwiel aan te zwengelen
Vermogenstransmissie: met een lederen riem van de motor naar de conische poelie, differentieel, 1 ketting naar elk achterwiel Koppeling: geen
Transmissie: twee versnellingen, vaste poelie, 2 versnellingen vooruit Schakelsysteem: hendel onder de stuuras om de riem tussen de poelies te verplaatsen
Frame: stalen frame Ophanging vooraan: voorwiel in een geleidevork zonder vering
Achterophanging: stijve as, volledig elliptische veren Stuurinrichting: tandheugelstuur, stuuras centraal in het voertuig
Handrem: rem met houten blokjes op de achterwielen Voetrem: geen
Smering: smeerbuisjes Afmetingen: 2.700 x 1.400 x 1.450 millimeter
Wielbasis: 1.575 millimeter Spoorbreedte: achteraan 1.250 millimeter
Wielen: met houten spaken, diameter vooraan 800 millimeter, achteraan 1.125 millimeter Banden: vooraan volledig in rubber of ijzer, achteraan ijzer
Gewicht: 360 kilogram Topsnelheid: 16 km/u
Brandstofverbruik: ongeveer 10 liter ligroïen per 100 kilometer

Contactpersoon:

 

Christophe Vloebergh, Press Relations Manager Mercedes-Benz Cars

telefoon : +32 (0)2 724 14 74, christophe.vloebergh@daimler.com

 

Meer informatie van Mercedes-Benz vindt u op het internet: www.media.daimler.com en www.mercedes-benz.com